Prostat Kanseri Nedir?
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir. Özellikle ileri yaş erkeklerde görülme sıklığı artan bu hastalık, prostat adı verilen, erkek üreme sistemine ait bir bezde oluşan kötü huylu hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkar. Prostat, erkeklerde mesanenin hemen altında yer alan ve meni sıvısının bir kısmını üreten bir organdır.
Erken dönemde tespit edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksek olan prostat kanseri, genellikle yavaş seyirli bir hastalıktır. Ancak bazı durumlarda agresif ilerleyerek çevre dokulara ve diğer organlara da yayılabilir.
Prostat Kanseri Kimlerde Görülür?
Prostat kanseri genellikle 50 yaş üzeri erkeklerde daha sık görülmektedir. Bununla birlikte, bazı risk faktörleri hastalığın görülme ihtimalini artırabilir:
-
İleri yaş
-
Ailede prostat kanseri öyküsü
-
Genetik faktörler
-
Siyah ırkta daha sık görülmesi
-
Batı tarzı beslenme (yüksek yağlı gıdalar, kırmızı et tüketimi)
-
Hormonal faktörler
Prostat Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Erken evrede genellikle belirti vermeyen prostat kanseri, ilerleyen dönemlerde idrar yollarını etkileyerek bazı şikayetlere sebep olabilir.
Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen ve akciğer kanserinden sonra en sık ölüme neden olan kanser türüdür. Asya ülkelerinde (Çin, Japonya) insidansı düşük iken, İskandinavya ülkelerinde, özellikle Kuzey Amerika ve Afriko-Amerikalılarda yüksektir. Amerika’da yaşam boyu prostat kanseri teşhis edilme riski %16,7 iken, prostat kanserinden ölüm riski %2,5 olarak belirtilmektedir. Tanı, yüksek serum PSA düzeyi ve anormal parmakla rektal muayene bulguları olan kişilerde yapılan prostat biyopsi ile konulmaktadır. PSA bilindiği üzere kansere değil, organa özgüdür ve kanser dışı birçok faktörden etkilenebilmektedir. Maalesef kanserin agresifliği ile zayıf ilişki göstermektedir. Bu durum son zamanlarda PSA’dan daha spesifik olabilecek biyomarkerlerin araştırılmasını sağlamıştır. Bu bölümde, prostat kanserinde uzun süredir kullanılan PSA izoformları ve son zamanlarda popüler hale gelen serum, idrar ve doku biyobelirteçleri üzerinde durulacaktır.
-
Sık idrara çıkma
-
İdrar yaparken zorlanma
-
Gece sık idrara kalkma
-
İdrarda veya menide kan görülmesi
-
Kasık bölgesinde veya belde ağrı
-
Cinsel fonksiyonlarda bozulma
-
İdrar akış gücünde azalma
Bu belirtiler prostat büyümesi veya enfeksiyonu gibi başka hastalıklarla da karışabileceğinden, kesin tanı için mutlaka bir uzmana başvurulması gerekir.
Prostat Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Prostat kanseri tanısında en sık kullanılan yöntemler şunlardır:
-
PSA (Prostat Spesifik Antijen) Testi
-
Parmakla Rektal Muayene
-
Prostat Biyopsisi
-
Multiparametrik Prostat MR
-
İleri biyobelirteç testleri (idrar, serum, doku biyomarkerleri)
Özellikle PSA testi prostat kanseri şüphesinde ilk başvurulan testtir. Ancak PSA yüksekliği her zaman kanser anlamına gelmez. En doğru tanı biyopsi ile konulmaktadır.
Prostat Kanseri Tedavi Yöntemleri
Prostat kanserinde tedavi, hastalığın evresine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir.
1. Aktif İzlem
Düşük riskli ve yavaş seyirli prostat kanserlerinde tercih edilir.
2. Cerrahi Tedavi
Radikal prostatektomi (prostatın tamamen çıkarılması) en sık uygulanan yöntemlerden biridir.
3. Radyoterapi
Kanserli hücrelerin ışınla yok edilmesini hedefler.
4. Hormon Tedavisi
Testosteron hormonunu baskılayarak kanserin büyümesini durdurur.
5. Kemoterapi
İleri evre kanserlerde tercih edilebilir.
Prostat Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
-
Sağlıklı ve dengeli beslenmek
-
Bol sebze ve meyve tüketmek
-
Düzenli egzersiz yapmak
-
Kilo kontrolü sağlamak
-
Yıllık üroloji muayenesini ihmal etmemek
-
PSA testi ile düzenli takip yaptırmak
